Η δυναμική του Δεκέμβρη ξεπερνά αυτή του Μάη

του Κοστάντσο Πρέβε

Η σημερινή νέα γενιά είναι η πρώτη γενιά ιστορικά, που όχι μόνο βρίσκεται μπροστά στη διαδεδομένη και μαζική εμπειρία των αποκαλούμενων «μειούμενων προσδοκιών», αλλά και μπροστά στη γενική ανασφάλεια για τη ζωή και το μέλλον – που προκλήθηκε από την πρόσφατη νίκη του απόλυτου χρηματιστικού καπιταλισμού ενάντια σε όλους αδιακρίτως τους αντιπάλους του τον 20ο αιώνα. Σήμερα ο καπιταλισμός αχαλίνωτος επιχειρεί ένα τερατώδες πείραμα μαζικής ανθρωπολογικής χειραγώγησης. Γίνεται πράγματι προσπάθεια να παραχθεί τεχνητά μία ολόκληρη γενιά, η οποία δεν θα έχει πλέον δικαίωμα σε σταθερή και σίγουρη εργασία, ούτε σε μία εργασία η οποία εκμεταλλεύεται «φυσιολογικά» σύμφωνα με τον παλιό αστικο – καπιταλιστικό τρόπο. Η ελαστική και επισφαλής εργασία, πράγματι, δεν είναι παρά η εξωτερική μορφή ενός βαθύτερου πειράματος συνολικής κοινωνικής μηχανικής, η παραγωγή του επισφαλούς ατόμου, περιβαλλόμενου από επισφαλή τέχνη, επισφαλή φιλοσοφία, από μία γενικώς επισφαλή κουλτούρα. Από τη στιγμή που είναι οι νέοι οι προνομιούχοι αποδέκτες αυτού του αποκρουστικού πειράματος ανθρωπολογικής μηχανικής, είναι φυσικό οι ίδιοι να καταστούν εν δυνάμει ένα ενιαίο κοινωνικό και πολιτικό υποκείμενο συλλογικής δράσης.

Τα ίδια τα γεγονότα του ελληνικού «μακρύ Δεκέμβρη» του 2008, που ξέσπασαν με αφορμή τη δολοφονία στα Εξάρχεια του νεαρού δεκαπεντάχρονου μαθητή Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, πρέπει να ερμηνευθούν ιστορικά ως κάτι το εν δυνάμει πιο σημαντικό από τον ίδιο το γαλλικό Μάη του 1968. Και στις δύο περιπτώσεις προφανώς (το γαλλικό Μάη του 1968 και τον ελληνικό Δεκέμβρη του 2008) βρισκόμαστε μπροστά σε κάτι παρόμοιο, δηλαδή σε ένα μαζικό κίνημα της νεολαίας ή ακριβέστερα σε μία συλλογική δράση της νεολαίας, που συμπεριφέρεται εκ των πραγμάτων ως εάν να ήταν ένα συλλογικό πολιτικό υποκείμενο, φορέας γενικών πολιτικών διεκδικήσεων. Το γεγονός πως αυτή η νεολαία αυτοερμηνεύεται και αυτοπροσδιορίζεται ως G700 (Γενιά των 700 Ευρώ το μήνα) αποκαλύπτει μία μεγάλη ικανότητα ιστορικής αυτοσυνείδησης.

Ο γαλλικός Μάης του 1968 υπήρξε ένα μεγάλο γεγονός σίγουρα, αλλά είναι αναμφίβολο πως 40 χρόνια μετά βρισκόμαστε μπροστά σε μία μερική ενσωμάτωσή του στη νέα ελαστική και «φιλελευθεροποιημένη» διαχείριση της καπιταλιστικής αναπαραγωγής. Η νέα φοιτητική εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008 φαίνεται αντιθέτως να είναι λιγότερο αφομοιώσιμη. Αυτοί οι νέοι απολάμβαναν ήδη τη φιλελευθεροποίηση των κοινωνικών ηθών, που προκλήθηκε από το κίνημα του ’68. Αναρωτιέμαι με ποιον τρόπο οι σημερινές καπιταλιστικές ολιγαρχίες που κυριαρχούν στον πλανήτη θα μπορούσαν «να αφομοιώσουν» πραγματικά τα ιστορικά και πολιτικά νοήματα του ελληνικού κινήματος του 2008.

Ο άδικος θάνατος του Αλέξη Γρηγορόπουλου μπορεί να είναι η απαρχή μιας ευρείας συνειδητοποίησης μιας ολόκληρης γενιάς Ελλήνων. Κανείς δεν επιδοκιμάζει ή εκτιμά την άχρηστη και επιβλαβή δράση των «κουκουλοφόρων», αλλά θα ήταν ανόητο και εγκληματικό να συρρικνώσουμε σε αυτό το νόημα του ελληνικού Δεκέμβρη του 2008. Μία μεγάλη γαλλική εφημερίδα ανέφερε: «Στην Αθήνα η σπίθα ήταν τυχαία, ο φόνος ενός νέου από ένα ανόητο και εγκληματία αστυνομικό. Αλλά οι πραγματικές αιτίες είναι βέβαια άλλες και ακριβέστερα η ανεργία, η ελαστική και επισφαλής εργασία στην οποία είναι καταδικασμένη μία ολόκληρη γενιά. Ευτυχώς αυτή η εξέγερση δεν έγινε σε μία “σημαντική” χώρα, στο Παρίσι, το Λονδίνο ή το Βερολίνο. Ευτυχώς έγινε σε μία χώρα σχετικά φτωχή και περιθωριακή, όπως η Ελλάδα. Αν συνέβαινε σε μία σημαντικότερη χώρα, θα βρισκόμασταν μπροστά σε ένα γεγονός πιο σημαντικό από το γαλλικό Μάη του ’68».

*Από το νέο πρόλογο στο υπό επανέκδοση (από τις εκδόσεις Πιρόγα) έργο του Κ. Πρέβε, Το Ασίγαστο Πάθος.

από την εβδομαδιαία εφημερίδα “ΠΡΙΝ” , δημοσιεύθηκε στις 6 Δεκέμβρη του 2009

Advertisement